یکی از عوامل مؤثری که مکتب اهل بیت(ع) را حفظ کرده و عقاید شیعه را از گزند حوادث مصون داشته…

یادداشت‌ها، مجموعه‌ای از کوتاه‌نوشته‌های حجت‌الاسلام و المسلمین سید رضا تقوی است که در موضوعات مختلف و به فراخور مناسبت‌های گوناگون نگاشته شده است. مکتوباتی که از نثری روان برخوردار بوده، به زیور آیات و روایات زینت یافته و با ادبیات غنی فارسی ملاحت پیدا کرده‌اند. یادداشت‌های حاضر توسط حجت‌الاسلام و المسلمین تقوی، در روزهای نمایندگی مجلس یازدهم تألیف شده و توسط هیئت رییسه مجلس شورای اسلامی، در صحن عمومی و در میان نمایندگان مردم، توزیع گشته است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

فلسفه عزاداری حسینی

 

1. سوگواره‌­های عاشورایی: بعد از حادثه غم­بار عاشورا، در محرم سال 61 هجری و کشتن حسین­‌بن‌­علی (ع) و یارانش در سرزمین کربلا، دشمن به خیال خام خود موضوع را تمام شده اعلام کرد و می‌­پنداشت که حسین (ع)  و یارانش را از صحنه تاریخ برای همیشه حذف کرده است. ولی بعد از شهات، نخستین کسانی­‌که در جریان توفنده روشن­گری مبارزه با ظلم را در قالب اقامه عزاداری آغاز کردند امام سجاد و زینب کبری و اسرای کربلا بودند که برای پاس­داشت از مجاهدت خونین عاشورا و تقویت فرهنگ جهاد و شهادت آن­‌را برای همیشه در بستر تاریخ تداوم بخشیدند؛ «النبی(ص): اِنَّ لِقَتلَ‌­الحسینِ حَرارَت فی قُلوبِ‌­المؤمنینَ لاتَبرُدُ ابداً».

۲. هدف اصلی از عزاداری: در اقامه مراسم و مجالس مذهبی که از محتوای دینی برخوردار می‌­باشد قرب به خدای متعال و امید به اجر و پاداش الهی است، چون سیدالشهدا برای خدا قیام کرد و در راه تعالی ارزش‌­های الهی جهاد نمود تجلیل و تکریم از این قیام و عزاداری و گریه بر مظلومیت سالار شهیدان از بهترین اعمال صالح و وسیله‌­ای برای تقرب به خداوند محسوب می‌­شود. آه غمناک عزاداران، ثواب تسبیح خداوند را دارد و اندوه آنان عبادت به­‌شمار می­‌آید؛ «الصادق (ع) : نَفَسُ المَهموم لِظُلمِنا تَسبیحٌ وَ هَمّهُ عِبادَتٌ ».

۳. پاسداری از مکتب سیدالشهدا: یکی از عوامل مؤثری که مکتب اهل بیت(ع) را حفظ کرده و عقاید شیعه را از گزند حوادث مصون داشته، مجالس عزاداری سید و سالار شهیدان کربلا بوده است. در این مورد عارف حماسه­‌آفرین، امام خمینی (ره) می­‌فرماید: «روضه سیدالشهدا برای حفظ مکتب سیدالشهدا است، آن کسانی­‌که می­‌گویند روضه نخوانید اصلاً نمی­‌فهمند مکتب سیدالشهدا چه بوده … این گریه‌­ها زنده نگا­ه داشته مکتب سیدالشهدا را».

۴. محبت و مودِّت: اقامه عزاداری و گریه بر حسین (ع) اظهار محبت به سیدالشهدا است. شعله‌­های عشقی است که از تنور دل عاشق زبانه می­‌کشد و سیلاب محبت به اهل بیت پیامبر است که قرآن کریم آن­‌را اجر رسالت معرفی کرده است؛ « قُل لاأسئلُکُم علیه اَجراً اِلاّ المَوَدَّةَ فی­‌القُربی». شوری/23

در زیارت جامه کبیره فرموده‌­اند: «هرکس شما اهل بیت را دوست بدارد بدون تردید خدا را دوست داشته است؛ «مَن اَحَبَّکُم فَقَد اَحَبّ الله».

5. شرکت در حماسه عاشورا: با تشکیل مجالس سوگواری، هم­دلی و شرکت در حزن و اندوه اهل بیت (ع) را رقم می‌­زنیم و نوعی پیوند قلبی با انسان کامل پیدا می­‌کنیم. علی (ع) فرمود: شیعیان ما کسانی هستند که هرگاه ما شاد باشیم آن­ها نیز شادند و هرگاه محزون باشیم آن­ها نیز محزونند؛ « یَفرَحون لِفَرَحِنا و یَحزَنونَ لِحُزنِنا». شهید مطهری می­‌گوید: «گریه بر شهید شرکت در حماسه او و هماهنگی با روح او و موافقت با نشاط او و حرکت در موج اوست».رساله شهید/ ص 119

۶. فریاد مظلومیت مظلومان: یکی از پیام­های عزاداری امام حسین (ع) پیام سیاسی است. اعلام همراهی و پیوستگی با شهیدانی که در مسیر عدالت و آزادی، ظلم‌­ستیز بودند و ما امروز با تشکیل مجالس عزاداری فریاد مظلومیت مظلومان را علیه مستکبران جهانی و حاکمان جور زنده نگه می­داریم و آن فریاد را همچنان بازتاب می­‌دهیم. چنان­که قرآن می­‌فرماید: خداوند برملا کردن سخنان زشت دیگران را دوست نمی­‌دارد مگر آن­که بر او ستم رفته باشد؛ «لا یُحِبُ اللهُ الجَهرَ بالسُّوء مِنَ­القُولِ اِلاّ مَن ظُلَمِ».

۷. تعظیم شعائرالهی: امروز، سوگواری برای شهیدان کربلا به­‌عنوان یک جریان دینی و بصیرت افزایی جزو شعائر اسلامی محسوب می­‌شود و هر آن کس که به بزرگ­داشت آن اقدام کند مصداق آیه شریفه قرآن کریم است که فرمودند: « وَ مَن یُعظِّم شعائر اللهِ فَانَهّا مِن تَقوی القُلُوب» حج/32. حکیم اندیشمند علامه شعرانی می­‌گوید: «گریه نشانه محبت است و محبت ناشی از ایمان و معرفت، اصل است و اعمال دیگر فرع آن و عمل بی ایمان و محبت چون پیکر بی‌­روح است. عزاداری از شعائر امامت است و ملحق به اصول دین، مانند اذان که همه طوایف اسلام گفتند اگر از مردم شهر اسلامی بانگ اذان شنیده نشود، امام با آن مردم قتال کند تا صدا به اذان بلند کنند با این­که اذان مستحب است اما از شعائر نبوت است». جلوه­‌های عرفانی نهضت حسینی/ص 168./س

 

سیدرضا تقوی

نماینده مردم شریف تهران