«عقل معاد» به ما توصیه می­‌کند که آمادگی­‌های لازم را برای…

یادداشت‌ها، مجموعه‌ای از کوتاه‌نوشته‌های حجت‌الاسلام و المسلمین سید رضا تقوی است که در موضوعات مختلف و به فراخور مناسبت‌های گوناگون نگاشته شده است. مکتوباتی که از نثری روان برخوردار بوده، به زیور آیات و روایات زینت یافته و با ادبیات غنی فارسی ملاحت پیدا کرده‌اند. یادداشت‌های حاضر توسط حجت‌الاسلام و المسلمین تقوی، در روزهای نمایندگی مجلس یازدهم تألیف شده و توسط هیئت رییسه مجلس شورای اسلامی، در صحن عمومی و در میان نمایندگان مردم، توزیع گشته است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

عقل معاد

1- یکی از ارکان اعتقادی اسلام که در کنار توحید قرار دارد، اصل ایمان به آخرت و روز رستاخیز است که «یومُ‌­الحساب» نیز نام دارد و در آن روز به اعمال ما رسیدگی خواهد شد.

2- حدود دو هزار آیه از آیات قرآن کریم درباره معاد و جهان آخرت است و کسانی که به آخرت ایمان ندارند از راه راست اسلام منحرف‌اند «وَالذِینَ لایؤُمِنوُنَ عنِ الصِّراطِ لَناکِبوُن» «مؤمنون آیه 74»

3- بین دنیا و آخرت رابطه و پیوندی محکم وجود دارد. آخرت مکمل دنیاست. به‌­بیان دیگر دنیا و آخرت به­‌منزله دو فصل از یک سال می­‌باشند که در یک فصل کِشت، و در فصل دیگر درو می­‌کنیم «الدُّنیا مَزْرِعَهُ الْاخِرَةِ» «عوالی اللئالی/ج1/367»

4- «عقل معاد به ما فرمان می‌­دهد که آینده‌­نگر باشیم. آینده­‌ای فراتر از دنیا را در پیش روی خود قرار بدهیم. علی(ع) می‌­فرماید: یکی از نشانه­‌های انسان­های مؤمن آینده­‌نگری است. «ألمؤُمِنوُنَ هُمُ الَّذینَ عَرَفوُا ما اَمامَهُم»

5- بر این عقیده هستیم که دنیا محل عبور است «اَلدُّنیا دارُمَمَّرٍ» و باید به جهان جاویدان که محل استقرار است «وَالْاخِرَةُ دارُمَقَّرٍ» سفر کرد و زمان کوچ هم مشخص نیست پس با شنیدن بانگ رحیل در هر حال، ما را به آن سفر طولانی خواهند برد. «عقل معاد» به ما توصیه می­‌کند که آمادگی­‌های لازم را برای آن سفر دور و دراز داشته باشیم. پیشوایان دین توصیه به آمادگی فرموده‌­­اند: تا آن­جا آماده باشید که گویا فردا باید کوچ کنید «کُنْ لِاخِرَتِکَ کَأنَّک تَموُتُ غداً»

6- عقل اقتضا می­‌کند برای سفر طولانی آخرت توشه‌­ای برداریم. توشه جهان آخرت را باید از همین جهان دنیا فراهم آورد و پیش از مرگ به آن جهان ارسال کرد، و آن توشه عبارت است از: اعمال نیک و حسنات و… «قَدِّمِ الْفَضْلَ لِیَومِ حاجَتِکَ»

پیشتر از خود بنه بیرون فرستتوشه فردای خود اکنون فرست
مور که مردانه صفی می­‌کشداز پی فردا علفی می‌­کشد
خانه زنبور پر از انگبیناز پی آنست که شد پیش بین
آدمی غافل اگر کور نیستکمتر از آن نحل و از آن مور نیست

7- ادای «حقُ‌­النّاس» نوعی از «عقل معاد» به­‌شمار می‌­آید. انسان خردمند حق مردم را در همین دنیا می‌­پردازد تا در «یومُ‌­الْحِساب» حق‌الناس بر عهده‌­اش نباشد.

8- «صدقه جاریه» و آثار نیک، از خود بر جای گذاشتن تا بعد از مرگ هم در پرتو آن خدمت ماندگار، در پرونده اعمالش ثواب بنویسند از ویژگی­‌های کسانی می‌­باشد که مزیّن به زینت «عقل معاد» هستند.

9- نوشتن وصیت­نامه تکلیف و وظیفه بازماندگان را برای بعد از مرگ مشخص می‌­کند مثلاً: ثلث اموال را در چه مواردی صرف نمایند، آیا دینی برعهده میت هست؟ آیا واجبی از واجبات الهی را ترک کرده است؟ و آیا…؟

همه این موارد نشانی از «عقل معاد» به‌­شمار می‌­آید./م

 

سیدرضا تقوی

نماینده مردم شریف تهران