خبرگزاری بین‌المللی قرآن «ایکنا» در شماره سوم از سلسله گزارش‌های «ادب و هنر انقلاب اسلامی از منظر صاحب‌نظران» و به‌مناسبت «هفتۀ هنر انقلاب اسلامی» به‌گفتگو با «حجت‌الاسلام و المسلمین سید رضا تقوی» در باب مؤلفه‌ها و بایسته‌های هنر انقلاب پرداخته است که در ادامه مشروح این مصاحبه آمده است:
_____________________________________________________________________________________
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا تقوی؛ عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به آنکه ضرورت معرفی شفاف مؤلفه‌های هنر انقلاب یکی از اصلی‌ترین مواردی است که مدتی است در رسانه‌ها کمرنگ شده و بابت پرداخت به این موضوع باید به ایکنا تبریک گفت، صحبت‌های خود را با یک سوال آغاز کرد و گفت: برای پرداخت به این مهم نخست باید پرسید آیا می‌توانیم در عرصه هنر با نگاه خط‌کشی شده ورود کنیم و بگوییم «هنر انقلابی» و «هنر غیرانقلابی» و یا بگوییم «هنر انقلابی» و «هنر ضدانقلابی» و اینکه آیا می‌توانیم این دسته‌بندی‌ها را در حوزه هنر وارد کنیم؟
وی در پاسخ به پرسشی و بخش‌بندی دوگانه‌ای که خود آن را مطرح کرد با بیان آنکه به شخصه معتقدم می‌توانیم این دسته‌بندی را انجام داد اظهار کرد: این نگاه را می‌توان به بخش‌های دیگری چون هنر اجتماعی، هنر سیاسی، هنر اقتصادی و… نیز دسته‌بندی کرد چرا که این دسته‌بندی‌ها اغلب براساس محتوا و پیام هنر صورت می‌گیرد.
این عضو کمسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر آنکه هر پیامی که مخاطب در مواجهه با هر اثر هنری از آن دریافت و پنداشت می‌کند، منطبق بر همان پیامی است که آن اثر هنری یا مکتب هنری بر پایه آن بنا شده است، خاطرنشان کرد: اصولاً هنر مانند همه رفتارها دارای صورت و سیرتی است. به تعبیر دیگر، هنر در نگاه کلان دارای دو بُعد قالب و شکل و محتوا و معنا است.
چه کسانی می‌توانند عرضه‌کننده هنر انقلابی باشند؟
حجت‌الاسلام والمسلمین تقوی با تأکید بر آنکه هرگاه ما از هنر، پیام‌های انقلابی را دریافت کردیم می‌توانیم آن را هنر انقلابی بنامیم یادآور شد: این مؤلفه بسیار مهمی است که می‌توانیم به واسطه آن تکلیف خود را در حوزه معرفی و تعریف هنر انقلاب روشن کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که با این رویکرد و نگاه، هنر انقلابی را چه کسانی می‌توانند به مخاطبان عرضه کنند و این گونه هنری در چه بستری جلوه‌گر باشد خاطرنشان کرد: هنر انقلابی را افرادی می‌توانند عرضه کنند که نخست مکتب، اصول، جهت‌گیری‌ها و فرهنگ انقلاب را به خوبی شناخته باشند.
این پژوهشگر فرهنگ و هنر انقلاب تصریح کرد: این نکته بسیار مهمی است که اگر تاکید بر ضرورت شناخت مؤلفه‌های هنر انقلاب داریم؛ نخست باید در این زمینه تبیین گسترده‌ای باید برای اقشار مختلف جامعه و هنردوستمان انجام دهیم. در کنار آن باید به این مهم نیز توجه داشته باشیم که هنر انقلابی را باید افرادی معرفی کنند که معرفت به اصول، ارزش‌ها و جهت‌گیری‌های انقلاب را دارا هستند.
عضو کمسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به این بیت معروف از جامی که «ذات نایافته از هستی بخش / چون تواند که بود هستی بخش» خاطرنشان کرد: با توجه به نکاتی که اشاره شد می‌توان نتیجه گرفت که هنر انقلاب در بستر فرهنگ انقلاب متولد می‌شود و رشد پیدا می‌کند. بر همین استناد می‌توان مدعی بود که هنر انقلاب را کسانی می‌توانند به نمایش بگذارند که از بُنِ دندان به انقلاب و ارزش‌های انقلابی معتقد باشند.
بُن‌مایه تفکر انقلاب اسلامی بر پایه چه شعارهایی است؟
حجت‌الاسلام والمسلمین تقوی در پاسخ به این پرسش که با توجه به اشارات شما اصول انقلابی و ارزش‌هایی که از آن یاد می‌کنید چیست، چون هر فردی ممکن است از زاویه دید خود به خوانش و تعبیر این اصول بنشید یادآورشد: پاسخ این مهم در بنیان‌های شکل‌گیری انقلاب شکوهمند اسلامی، نهفته و در عین حال آشکار است. زمانی‌که انقلاب اسلامی به ثمر نشست شعارها،رویکرد و نگرش تبیینی آن مشخص بود. نه شرقی نه غربی؛ استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی؛ این‌ها شعارهای اولیه انقلاب است که مردم برای تحقق و استمرار آنها به خیابان آمدند و برای آن خون داده‌اند.
وی با تاکید بر آنکه استکبارستیزی، یکی از جهت‌گیری‌های مهم انقلاب اسلامی است و امروز هم در قالب شعار «مرگ بر امریکا»، «مرگ بر استکبار» جلوه‌گر است افزود: در کنار جلوه استکبارستیزی انقلاب اسلامی، محور دیگر از اصول بنیادین جمهوری اسلامی حمایت از مظلومان و مستضعفان است. براساس آرمان‌های انقلابی که از اسلام وام گرفته شده است، اسلام به ما آموخته که این واجب شرعی است که از مظلوم حمایت کنیم. این مظلوم خواه افغانستان یا بوسنی، فلسطین، عراق، سوریه یا لبنان باشد، تفاوتی نمی‌کند. هرجا که مظلومی فریاد مظلومیتش بلند شود، آن مقدار که می‌توانیم و توانایی داریم باید مواضعمان را اعلام و به گوش دنیا برسانیم.
این مدرس حوزه و دانشگاه تصریح کرد: این مولفه‌ای است که رهبر، معلم و امام انقلاب؛ امامِ راحلمان و امام حاضرمان، رهبر فرزانه انقلاب آن را سیاستی ثابت مبتنی بر عدالت اجتماعی و از اصول انقلاب دانسته‌اند.
چیستی رسالت هنرمندان در جریان‌سازی هنر انقلاب
به گفته حجت‌الاسلام والمسلمین تقوی، هنر انقلابی باید مؤلفه‌های محتوایی و جهت‌گیری‌هایی انقلاب اسلامی را از اصول بنیادین خود بداند و اگر از این اصول خارج شود نمی‌توان نام آن را «هنر انقلاب» نامید.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان آنکه هنر انقلاب باید ترسیم‌کننده مؤلفه‌های فرهنگ انقلاب باشد خاطرنشان کرد: با این دیدگاه ما به «هنرمند انقلابی» در معنای اخص کلمه هنرمند نیازمندیم. چرا که پیام غایی هر محتوایی را هر فردی نمی‌تواند ابلاغ و پیاده کند. پس اگر می‌خواهیم هنر انقلابی داشته باشیم باید آموزش‌های هنری را در مکتب انقلاب و متناسب با ارزش‌های انقلاب استوار کنیم.
این پژوهشگر تاریخ و فرهنگ انقلاب اسلامی با بیان این مهم که در حوزه فراگیری و جریان‌سازی هنر انقلابی تنها دانش کافی نیست و باید مهارت‌های هنری نیز پابه‌پای دانش تقویت شود یادآورشد: ممکن است کسی علم و دانش را داشته باشد اما مهارت بیان آن را نداشته باشد. به مهارت‌های هنری باید ایمان داشت و رسالت این مهم بر عهده و گُرده خود هنرمندان است.
حجت‌الاسلام والمسلمین تقوی در بخش دیگر این گفت‌وگو، لزوم حمایت‌های قانونی را فصلی مهم در عمومی‌سازی و فراگیری تولیدات هنر انقلاب در سطح جامعه و صدور گفتمان انقلاب به خارج از مرزها دانست و تصریح کرد: تحقق این مهم و حمایت از هنر و هنرمند انقلابی نیازمند پای کار آمدن تمام‌قد حاکمیت، دستگاه‌ها، مجلس و دولت است. همه باید دست‌به‌دست یکدیگر دهند تا هنر انقلابی شکل گیرد و متولد شود.
رئیس پیشین شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه، حمایت‌های قانونی و فراهم‌سازی امکانات را از مهمترین ابزارهای نقش حاکمیتی در نضج هر چه بیشتر هنر انقلابی دانست و اظهار داشت: افرادی که در مسند حکمرانی هستند باید هنر را قبول داشته باشند. حاکمیت باید برای هنر و متولیان دستگاه‌های هنری ارزش لازم را قائل باشد و به این مهم اعتقاد داشته باشد که یک کار هنری ارزشمند به اندازه یک دایرةالمعارف که چاپ و منتشر شود قابلیت تأثیرگذاری دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین تقوی در پایان تصریح کرد: اگر ما به تیغ تیز هنر اعتقاد داشته باشیم می‌توانیم پایگاه انقلاب را به‌شدت مستحکم کنیم و با این سلاح اثرگذار در برابر ضدانقلاب بایستیم.
ثبت ديدگاه