برترین و ارزشمندترین سرمایه انسان‌ها، اعتبار اجتماعی آن‌هاست و عیب‌جویان با کبریت عیب‌گویی خرمن سرمایه اجتماعی انسان‌ها را به آتش می‌کشند و آن‌را…
یادداشت‌ها، مجموعه‌ای از کوتاه‌نوشته‌های حجت‌الاسلام و المسلمین سید رضا تقوی است که در موضوعات مختلف و به فراخور مناسبت‌های گوناگون نگاشته شده است. مکتوباتی که از نثری روان برخوردار بوده، به زیور آیات و روایات زینت یافته و با ادبیات غنی فارسی ملاحت پیدا کرده‌اند. یادداشت‌های حاضر توسط حجت‌الاسلام و المسلمین تقوی، در روزهای نمایندگی مجلس یازدهم تألیف شده و توسط هیئت رییسه مجلس شورای اسلامی، در صحن عمومی و در میان نمایندگان مردم، توزیع گشته است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
عیب‌جویی و عیب‌گویی
1- یکی از صفات زشت اخلاقی که از گناهان بزرگ به حساب می‌آید و آثار ویران‌گری را به‌دنبال دارد عیب‌جویی و عیب‌گویی است. علی(ع) عیب‌جویی را از زشت‌ترین و بدترین رفتارها می‌داند «تَتَبُّعِ الْعُیوُبِ مِنْ أقْبَحِ العُیوبِ و شَرِّ السَّیئاتِ»
2- عیب‌جو، انسان بیماردلی است که با تجسس و تفحص، عیوب و ضعف‌های دیگران را شناسایی می‌کند و سپس آن‌ها را در فضای حقیقی یا مجازی نشر می‌دهد. پیامبر اکرم(ص) در یکی از توصیه‌هایش به صحابی بزرگ خود فرمود: عیب‌جو و عیب‌گوی مردم نباش «لاتَکُنْ عَیّاباً»
3- برترین و ارزشمندترین سرمایه انسان‌ها، اعتبار اجتماعی آن‌هاست و عیب‌جویان با کبریت عیب‌گویی خرمن سرمایه اجتماعی انسان‌ها را به آتش می‌کشند و آن‌را تبدیل به خاکستر می‌کنند. بدون جهت نیست که علی(ع) عیب‌جویان را جزو اشرار جامعه معرفی کند «شَرُّ النّاسِ مَنْ کانَ مُتَتَبِعّاً لِعُیوبِ النّاسِ»
4- از آثار ویرانگر عیب‌جویی و عیب‌گویی این است که رشته‌های مودّت و دوستی را پاره می‌کند و کینه‌توزی و دشمنی را در جامعه گسترش می‌دهد.
5- از وظائف مسلمانی و تکلیف ایمانی ما این‌است که عیوب دیگران را بپوشانیم و از افشاگری عیب‌ها به‌شدت پرهیز کنیم. پیامبر اکرم(ص) فرمود: بر انسان مؤمن واجب است تا هفتاد عیب از عیوب بزرگ برادر مؤمن خود را بپوشاند «یَجِبُ لِلْمُؤمِنِ عَلی الموُمنِ اَنْ یَسْتُرَ عَلَیْه سَبْعینَ کَبیرَهً»
6- فرهنگ اسلامی به ما می‌آموزد که نسبت‌به دیگران «حُسن ظن» داشته باشیم و هر بامداد که از خانه برای رفتن به محل کار بیرون آمدیم نخستین فردی که دیدیم به‌خود بگوییم که او از من بهتر است. با نگاه مثبت دیگران را ببینیم. روزی حضرت عیسی(ع) با یارانش از محلی عبور می‌کردند چشمانشان به سگ مرده و متعفنی افتاد. هر کدام عیبی از آن حیوان مرده را بیان کردند ولی حضرت عیسی(ع) فرمود: دندان‌های سفیدی دارد.
7- بازرسی از کارهای مسئولان و بیان عیب‌ها و ضعف‌ها به مسئولان مافوق، اگرچه عیب‌جویی و عیب‌گویی به‌شمار می‌آید ولی از محدوده بحث ما خارج است چون اولاً در اینگونه عیب‌جویی‌ها، قصد تخریب وجود ندارد. به قصد اصلاح و تقویت کارها انجام می‌گیرد و ثانیاً عیب‌گویی‌هایی از این دست، افشاگری و شخصیت‌شکنی، در سطح عمومی نیست، تنها به شخص مسئول و برای اصلاح امور گفته می‌شود.
8- در تعالیم تربیتی اسلامی تأکید می‌شود که به‌جای پرداختن به عیوب دیگران به اصلاح عیوب خود بپردازید و اگر توجه به عیوب خود کنید از عیوب دیگران صرف‌نظر خواهید کرد. «مَنْ نَظَرَ فی عَیْبِ نَفْسِهِ اِشْتَغَلَ عَنْ عَیْبِ غَیْرِهِ.» «نهج‌البلاغه / حکمت / 349»./م
| چون خود همه عیبی چه کنی عیب کسان فاش | بر غیر چه خندی! که تو خود بدتر از آنی |
| بر عـیب تـو چـون پرده بپوشـید خـداوند | ظـلم است اگـر پـرده مـردم بدرانـی |
سیدرضا تقوی
نماینده مردم شریف تهران
ثبت ديدگاه