هرگاه در برابر دعوت و منطق مستحکم عقل قرار می­‌گیرد چون حرف…

یادداشت‌ها، مجموعه‌ای از کوتاه‌نوشته‌های حجت‌الاسلام و المسلمین سید رضا تقوی است که در موضوعات مختلف و به فراخور مناسبت‌های گوناگون نگاشته شده است. مکتوباتی که از نثری روان برخوردار بوده، به زیور آیات و روایات زینت یافته و با ادبیات غنی فارسی ملاحت پیدا کرده‌اند. یادداشت‌های حاضر توسط حجت‌الاسلام و المسلمین تقوی، در روزهای نمایندگی مجلس یازدهم تألیف شده و توسط هیئت رییسه مجلس شورای اسلامی، در صحن عمومی و در میان نمایندگان مردم، توزیع گشته است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویژگی‌­های حاکمان طاغوتی از نگاه قرآن

 

قرآن کریم سنبل حاکمان مستبد و ستم­گر را «فرعون» معرفی می­‌کند که ما گاهی در ادبیات گفتاری و نوشتاری، از «فرعون» و «فرعون‌صفتان» باعنوان «طاغوت» نام می‌­بریم. قرآن مشخصات و نشانه­‌های «فرعون» و «فرعون­‌گونگی» را در آیات و سوره‌­های مختلف بیان می­‌دارد و ما از رهگذر همین مشخصات می‌­توانیم حاکمان و حکومت­‌ها را محک بزنیم. اینک به کتاب آسمانی قرآن مراجعه می­‌کنیم و با «فرعون­‌شناسی» ویژگی­‌های شخصیتی و رفتاری حاکمان مستبد و طاغوتی را مورد شناسایی قرار می­‌دهیم:

1- فرعون مردم را به بردگی کشانده بود و آزادی را از جامعه سلب کرده بود؛ «وَ قَوْمَهُما لَنا عابِدُون» (مؤمنون/ آیه 47)

2- فرعون فرصت ارشاد و انتقاد به کسی را نمی­‌دهد و همه کارهای زشت خود در نظرش پسندیده است؛ «وَ کذالک زُیّنَ لِفِرعَونَ سُوءُ عَمَلِهِ». (مؤمن/ آیه 37)

3- در کشور نظر و نگاه هیچ­کس به‌­غیر از رأی و نظر خود را پسندیده نمی­‌داند و آن را قبول نمی­‌کند؛ «قالَ ما اُرَیکُم اِلّا ما اَری». (غافر/ آیه 29)

4- جلوی رشد افکار را می­‌گیرد، و مردم جامعه‌­اش را به سبک‌­مغزی می­‌کشاند تا هرچه گفت کورکورانه از او پیروی کنند؛ «فَاسْتَخَفَّ قَومَهُ وَ أطاعُهُ». (زخرف/ آیه 54)

5- خودخواهی‌­های فرعون موجب می‌­شود تا خود را تا سرحّد خدایی بالا ببرد و همه را در برابر خود به خضوع و کرنش بکشاند؛ «فَاعْلِمْتُ لَکُم مِنْ اِلهٍ غَیری». (قصص/ آیه27)، «فَقالَ أنَا ربُکُمُ الأعلی». (النازعات/ آیه 24)

6- هرکس که قداست دروغین او را بشکند و تسلیم خواسته­‌های نفسانی او نشود به مجازات سخت زندان مبتلا می­‌شود؛ «لَئنِ اتَخَذْتَ اِلهاً غَیری لَأجعَلّنک مِنَ المَسْجُونین». (شورا/ آیه 26 – 29)

7- هرگاه در برابر دعوت و منطق مستحکم عقل قرار می­‌گیرد چون حرف قابل قبولی ندارد از حربه تهدید استفاده می­‌کند و اگر کسی بخواهد قدم در مسیر حق بگذارد باید از او اجازه بگیرد و هر آزادی­‌خواهی که بخواهد در مقابل او مقاومت کند در زیر شکنجه‌­های غیر انسانی او به شهادت خواهد رسید؛ «قالَ آمَنْتُم لَهُ قَبلَ اَنْ آذَنَ لَکُم فَلأقَطَّعَنَّ اَیدیَکُمْ وَ اَرْجُلَکُم مِن خِلافِ وَ لَاُصْلِبَنَّکُم فی جُزُوعِ النَّخْل». (طه/ آیه71)

8- مخالفان خود را به باد تهمت و ناسزا می­‌گیرد و به جاه‌­طلبی و اخلال­گری منتسب می­‌نماید؛ «وَ تَکُونَ لَکُما الکِبریاءُ فِی اَلأرضِ». (یونس/ آیه78)

9- درحالی که با دین و دین­داران مبارزه می­‌کند تظاهر به دین­داری نموده و خود را حامی دیانت قلمداد می‌­کند؛ «اِنّی أخافُ اَنْ یُبَدِّلَ دینَکُم فی الأَرضِ الفَسادِ». (غافر/ آیه 26)

10- خود را مصلح اجتماعی جلوه می­‌دهد و می‌­گوید: من شما را به راهی بهتر هدایت می­‌کنم؛ «و ما أهْدِیکُم اِلّا سَبِیلَ الرَّشادِ». (مؤمن/ آیه 29)

11- به پیروی از اصل «جدایی بینداز و حکومت کن» از روش­‌های مختلف برای ایجاد تفرقه استفاده می­‌کند و مردم را به گروه­‌های گوناگون تبدیل می‌­نماید؛ «اِنَّ فِرعَوْنَ عَلا فیِ الأرضِ وَ جَعَلَ اَهْلَها شِیَعاً». (قصص/ آیه 4)

12- ثروت مملکت را از آن خود می‌­داند و هرگونه تصرف را در آن جایز می­‌شمارد و می­‌گوید: آیا سرزمین مصر از آن من نیست و رودهای این شهرها از زیر کاخ من جاری نمی­‌شود؟!؛ «اَلَیْسَ لِی مُلْکُ مِصْرَ و هذِهِ الأنهارَ تَجْرِی مِنْ تَحْتیِ». (زخرف/ آیه 51)

13- از خصلت­‌های فسادانگیز فرعون اسراف است. روحیه برتری­‌جویی او موجب گشته تا امکانات کشور را دیوانه‌­وار مصرف کند؛ «وَ اِنَّ فِرعونَ لَعالٍ فِی الأرضِ وَ اِنَّه لِمَنِ الْمُسرِفینَ». (یونس/ آیه 83)

14- هرگاه گامی برای خدمت برمی­‌دارد آن را به رخ ملت می­‌کشد و بر سر آن­ها منت می‌­گذارد. فرعون به موسی(ع) گفت:آیا ما تو را هنگامی که طفل بودی در خانه پرورش ندادیم؟ موسی گفت: این چه منتی است که بر من می­‌گذاری تو در مقابل بنی‌­اسرائیل را برده خود کردی اینک منت بر من می­‌نهی که ما تو را در طفولیت تحت حمایت قرار دادیم؟!؛ «وَ تِلْکَ نِعْمَةٌ تَمُنَّها علیَّ اَنْ عَبَّدْتَ بَنی اِسرائیلَ».  (شعراء/ آیه22)  /ن

 

          سیدرضا تقوی

نماینده مردم شریف تهران